"Miałem do czynienia z reżyserami psychopatami"

Niesformatowani - seria niezwykle interesujących literackich portretów znanych artystów i osób publicznych zawarta w formule dwudziestu jeden wywiadów przeprowadzonych przez dziennikarkę Gazety Wyborczej - Katarzynę Bielas.

W książce znalazły się rozmowy z osobami, dla których wspólna jest umiejętność ciekawego opowiadania o swoim życiu, a których różnią płeć, zawód, filozofia i religia, stosunek do rzeczywistości i życiowe doświadczenia. Katarzynie Bielas pozwoliło to na ukazanie różnorodności postaw i poglądów, na konfrontacje i zderzenie postaw - bez oceniania. Z wywiadów wyłania się rozgałęziony obraz życia artystów i osób publicznych, obejmujący życie osobiste, rodzinne, zawodowe i społeczne. Pytani opowiadają o zarówno lękach, trudach, problemach, jak i o swoich pasjach, o zrealizowanych marzeniach. Odsłaniają warsztat twórczy, mówią o tym, dlaczego sztuka jest mordęgą lub dlaczego można dzięki niej spełnić siebie. Opowiadają o tym, jak odnajdują się w życiu, w społeczeństwie, co robią, jak działają zawodowo.

Wciągające rozmowy o pełnym napięcia przebiegu ukazują niuanse tego, co znane oraz tego, o czym jeszcze nie słyszeliśmy. O tym, że "aktor znajduje się kompletnie poza rzeczywistością. Aktor mistyfikuje, jego naturalnym polem nie jest życie, tylko wyobraźnia. W swojej pracy często doprowadza się do ekstremalnych stanów emocjonalnych. Na dodatek aktorzy traktowani są tak, jakby mieli jakąś nadwiedzę na temat człowieka" - opowiada Marek Kondrat. O tym że "reżyserowanie to dla niego tortura, szczególnie jeśli zdarzy mu się podnieść głos, być nieprzyjemnym. To praca w warunkach stanu wyjątkowego (...)" - Marek Koterski. O tym, że nieraz miał do czynienia "z reżyserami psychopatami, którzy byli niebywale przejmujący, inteligentni i mówili w sposób tak natchniony oraz, że "w filmie największą tragedia jest ciągły brak czasu. Kieślowski umarł na serce, bo się wyeksploatował. Siedział po 12 godzin na planie, w nocy szedł do montażowni" - opowiada Sławomir Idziak.

Od Zbigniewa Libery dowiemy się, że jego "babka była mistyczką, przez całe życie przebywała w innym świecie, miała wizje. A to Matka Boska, anioły, a to Pan Jezus mrugnął do niej okiem w kościele oraz że jego "Uniwersal Penis Expander" - urządzenie do wydłużania penisa - rzeczywiście działa. Dorota Nieznalska ujawni sposoby tworzenia własnej sztuki: "Chciałam się dowiedzieć, dlaczego niektórzy ludzie mają predyspozycje do czynienia zła. Odpowiedzi szukałam też w literaturze, czytałam życiorysy przestępców, morderców". Kazimiera Szczuka upewni, że nie przeszkadzają jej różne nurty jednego dyskursu: "Ja nie mam nic przeciwko temu, żeby mężczyźni mówili to, co myślą, szczerze. O kobietach, o świecie, o wartościach, ale niech będzie jasne, że mówią to w swoim imieniu". O tym, jak myślał o życiu, kiedy był młody, Lech Janerka powie: "Polega na tym, że człowiek jest twardy, wykonuje proste polecenia, nie pozwala się dotykać ani zbliżać na odległość, z której można przylać". O tym, jakie może być życie w każdej następnej chwili Krzysztof Majchrzak: "W buddyzmie podoba mi się na przykład powiedzenie, że aby studiować buddyzm, trzeba studiować siebie. Aby studiować siebie, trzeba zapomnieć o sobie."

Niezwykle umiejętnie posługująca się "narzędziami" dziennikarza Katarzyna Bielas, poprzez sekwencję celnych pytań, stworzyła w swoich wywiadach klimat intymnej więzi i ciepła, przy jednoczesnej reporterskiej rejestracji najdrobniejszych faktów i emocji. Książka warta polecenia dziennikarzom, miłośnikom artystów i nie tylko!


Alicja Jasiók
alicja.jasiok@dlastudenta.pl

---