Dlaczego biały człowiek zdominował świat?

„Strzelby, zarazki, maszyny"- czyli 400 stron poszukiwania odpowiedzi, która jest zawarta w tytule.

Kup książkę>>

Jared Diamond został sprowokowany do napisania tej książki, przez niewinne z pozoru pytanie nowogwinejskiego polityka „Dlaczego wy, biali, wytworzyliście i przywieźliście na Nową Gwineę tyle „towaru", podczas gdy my, czarni, wytworzyliśmy go tak mało?". Niemoc udzielenia jednoznacznej odpowiedzi skutecznie nakłoniła go do badań, które pochłonęły 25 lat. W trakcie zgłębiania tematu, kumulowały się pytania: „Dlaczego bogactwo i potęga rozłożyły się w taki, a nie inny sposób? Dlaczego na różnych kontynentach rozwój ludzkości przebiegał w różnym tempie?". Sprowadziły się one do tezy, że to nie biologiczne zróżnicowanie ludzi, tylko geografia i różnice w środowisku naturalnym odcisnęły piętno na historii świata.

Sposób rozwoju produkcji żywności i podobna szerokość geograficzna pozwoliła rozwinąć się Eurazji gospodarczo i rolniczo. Tamtejsi mieszkańcy szybciej zaczęli wytwarzać stal i broń palną, a w wyniku chorób związanych z przeludnieniem uodpornili się na zarazki. Biali ludzie najczęściej umierali z powodu epidemii, Afrykanie i Aborygeni dziesiątkowani byli przez nieustające walki między plemionami, morderstwa, wypadki i niedożywienie. Dzięki temu, dalsza ekspansja białych potoczyła się lawinowo - zdobycie ekonomicznej i militarnej przewagi nad ludami, które rozwijały się wolniej lub nigdy nie rozpoczęły ekspansji, nie stanowiła problemu.

Jeżeli kogoś interesuje w wyniku czego doszło do cywilizacyjnych różnic, odpowiedź znajdzie w tytule, ale jeśli chciałby poznać historyczne tło i proces ich powstawania, to z czystym sumieniem polecam tę pozycję.

Jared Diamond, „Strzelby, maszyny, zarazki: losy ludzkich społeczeństw", Wydawnictwo Prószyński Media, Warszawa 2010

Natalia Łuczak
(natalia.luczak@dlastudenta.pl)