Wymiar niesprawiedliwości ("Złodziej z szafotu")

Bestsellerowy twórca thrillerów i powieści historycznych po raz kolejny przenosi czytelnika do wiktoriańskiej Anglii. Anglii tak prawdziwej, że aż drastycznej, mimo iż wcale nie wulgarnej. Tej atmosfery nie poczuli jeszcze nawet zagorzali czytelnicy, ułagodzonych dla potrzeb co wrażliwszych, przygód Sherlocka Holmesa.

Głównym bohaterem powieści jest Rider Sandman - żołnierz, uczestnik bitwy pod Waterloo. Na skutek licznych długów i bankructwa, jego ojciec popełnia samobójstwo. Dobrze sytuowana wcześniej, znajdująca się wysoko na społecznej drabinie rodzina, zostaje pozbawiona środków do życia. Sandman, który nigdy nie robił nic, prócz walki na wojnie, zostaje zmuszony do poszukania pracy. Niespodziewanie Minister Spraw Wewnętrznych zleca mu nietypowe zadanie - mężczyzna ma zmusić jednego ze skazanych na śmierć za morderstwo więźniów do oficjalnego przyznania się do winy. Pod petycją o ułaskawienie chłopaka podpisała się sama królowa, a przecież został on już osądzony, a o jego winie nie ma wątpliwości. Co jednak, jeśli przeprowadzający masowe rozprawy sąd naprawdę się pomylił?

Jeżeli ktoś robi coś złego w praworządnym świecie, musi zostać ukarany. Sądownictwo dziewiętnastowiecznej Anglii, jak każdego "cywilizowanego" wówczas kraju, za karę najbardziej pouczającą dla społeczeństwa uznało szafot. Publiczne wieszanie ludzi miało odstraszać od popełaniania zbrodni, stało się jednak jedną z najbardziej masakrycznych rozrywek, jakie poznał świat. Niepozbawiony realizmu opis tego "święta" sprawia, że czytelnik więcej człowieczeństwa dostrzega w traconych przestępcach, niż w zgromadzonych ludziach i ówczesnym "wymiarze sprawiedliwości".

Świetny klimat, doskonałe zwroty akcji sprawiają, że książkę po prostu czyta się dobrze. Autor, który pozostał wierny historycznemu obrazowi Londynu nie idealizując go i nie przedstawiając z punktu widzenia tylko jednej warstwy społecznej potrafi sprawić, by świat przedstawiony był kompletny, choć niejednolity. Mimo realizmu i drastyczności opisywanych scen Cornwell nie sięgnął po język zbyt przesiąknięty wulgaryzmami, co dowodzi, że aby oddać klimat świata bezwzględnych przestępców wcale nie trzeba co drugiego słowa zastępować obelgą. Dobry kryminał, z wyraziście zarysowanymi bohaterami i nieprzewidywalnym zakończeniem. Chyba o to w takiej literaturze chodzi.

Bernard Cornwell, "Złodziej z szafotu", Wydawnictwo: Bellona, premiera marzec 2012

Marcelina Szondelmajer
(marcelina.szondelmajer@dlastudenta.pl)