Wiem, co mówię #1: burdel na kółkach, przelać czarę goryczy i inne wyrażenia. Czy wiesz, skąd pochodzą?

W życiu codziennym często używamy świadomie lub nieświadomie przeróżnych związków frazeologicznych, wyrażenia przejęte od naszych dziadków czy rodziców. W 1. odcinku z naszego nowego cyklu "Wiem, co mówię"  przedstawimy wam wyjaśnienia pięciu z nich. Dowiedz się, co one tak naprawdę znaczą!

1. Burdel na kółkach

Obecnie często mówi tak rodzic do swojego dziecka, kiedy widzi wielki bałagan w jego pokoju. Jaka jest geneza tego wyrażenia? Otóż całkiem inna! Podczas I wojny światowej burdel na kółkach był dosłownie obwoźnym domem publicznym z prostytutkami, który pojawiał się w obozach wojskowych.  

2. Przelać czarę/kielich goryczy

Często mówimy tak, kiedy coś nam się nie udaje i pogarsza stan jakiejś sprawy – przelewamy wtedy czarę naszej goryczy. To wyrażenie natomiast zostało zaczerpnięte i przekształcone z Biblii, a dokładniej z Ewangelii św. Mateusza, kiedy Jezus wypowiedział te słowa: Ojcze mój, jeśli nie może ominąć mnie ten kielich, i muszę go wypić, niech się stanie wola Twoja.

3. Gruszki na wierzbie

Współcześnie to wyrażenie stosujemy, kiedy mówimy o atrakcyjnych obietnicach, które są niemożliwe do wykonania. Natomiast w kulturze polskiej pojawia się już w XVIII wieku, na przykład w pismach Kraszewskiego. Co ciekawe, “gruszki na wierzbie” w XVIII wieku naprawdę były owocami ozdobnej gruszy wierzbolistnej, które mimo atrakcyjnego wyglądu cechowały się niedobrym smakiem i niejadalnością. 

4. Koncert życzeń

Na co dzień mówimy tak o sytuacji, w której ktoś wypowiada się o tym, co pragnie i liczy na to, że zostanie to spełnione. Współczesne stosowanie tego wyrażenia ma powiązania z jego genezą - pierwotnie “koncert życzeń” to po prostu program telewizyjny lub radiowy, w czasie którego puszczane są piosenki razem z nadesłanymi przez słuchaczy/widzów życzeniami urodzinowymi czy też imieninowymi.

5. Tam, gdzie diabeł mówi dobranoc

Wręcz poetyckie, staropolskie wyrażenie oznacza miejsce bardzo odległe, wyobcowane i osamotnione. Dlaczego “tam gdzie diabeł mówi dobranoc”? Życzenie dobrej nocy sugeruje ciemny obszar, a postać czarta miejsce piekielne, w którym nikt z nas nie chciałby się znaleźć.

Aleksandra Bladosz

Fot. pixabay.com/MonikaP