"Tworki" Bieńczyka po raz drugi
2007-06-26 11:08:48
Akcja powieści toczy się w podwarszawskich Tworkach w czasie II wojny światowej. 21-letni Jurek zatrudnia się w administracji szpitala dla psychicznie chorych, gdzie znajduje azyl przed grozą niemieckiej okupacji. Pracują tam już inni młodzi ludzie, z którymi Jurek szybko się zaprzyjaźnia. Czas wypełniają im, oprócz codziennych obowiązków, typowe młodzieńcze zajęcia: romanse, dyskusje o literaturze i miłości, spacery i zabawy.
Z czasem przyjaciele Jurka zaczynają znikać. Przyczyna tych zniknięć nie jest jasna ani dla bohatera, ani dla czytelnika. Domyślamy się, że Sonia, Marcel i Janka – jako osoby odpowiadające nazistowskiej definicji „Żyda” – nie zdołały uniknąć Zagłady. Ostatnim śladem ich obecności są pozostawione przez nich listy, jednak listy te prowokują więcej pytań, niż udzielają odpowiedzi. Od jednego z nich, odnalezionego po latach pożegnalnego listu Soni, rozpoczyna się powieść. Współczesny narrator, siedząc z laptopem na kolanach na ławce w szpitalnym parku w Tworkach, próbuje znaleźć język, który zaprowadzi go do świata tamtej dziewczyny.
„Bieńczyk urodził się po wydarzeniach opisanych w powieści. Stąd nie dopatrzymy się w niej żadnych śladów autobiograficznych, żadnego regulowania rachunków, żadnych polemik, żadnych deklaracji politycznych, żadnej ambicji malowania obrazu historii; widoczna tu jest jedynie pasja odkrywania „tego, co może odkryć jedynie powieść”, w tym wypadku: sytuacji człowieka błądzącego na drodze pomiędzy horrorem a schronieniem, oraz osobliwe, przeszywające piękno tej tragicznej sytuacji” (Milan Kundera, „Le Monde des Livres).
„Obdarzony nieprzeciętną wrażliwością, łącząc dyskretną kpinę i absolutne współczucie, autor skupia się na nietypowej formie oporu, rzadko docenianej, bo zbyt indywidualnej i arbitralnej – na miłości” (Marine Landrot, „Télérama").
Marek Bieńczyk (ur. 1956) – pisarz, eseista, tłumacz literatury francuskiej, współpracownik paryskiego czasopisma „Atelier du Roman”, członek International Federation of Wine, Spiritus and Writers (FIJEV). Ogłosił kilka książek eseistycznych, m.in. Czarny człowiek. Krasiński wobec śmierci (1990, 2001), Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty (1998, 2000), Oczy Dürera. O melancholii romantycznej (2002), miniatury literackie Kroniki wina (2001) oraz dwie powieści: Terminal (1994, 1998; wyd. franc. 1997) i Tworki (1999; wyd. franc. 2006). Tworki przyniosły mu Paszport „Polityki”, Nagrodę im. W. Reymonta oraz nominację do Nagrody Literackiej „Nike”.
wydawnictwo Sic!,
Warszawa 2007,
ISBN 978-83-60457-29-0,
180 s., oprawa miękka,
cena 29,90 zł.
