Marek Stelar laureatem Nagrody Wielkiego Kalibru 2023

Laureatem Nagrody Wielkiego Kalibru 2023 został Marek Stelar, którego jury doceniło za książkę „Krzywda” (Wydawnictwo Filia). Nagroda Czytelników powędrowała do Macieja Siembiedy (za powieść „Katharsis”, Wydawnictwo Agora), z kolei Nagrodę Specjalną im. Janiny Paradowskiej otrzymała Anna Potyra („Pakt” wydany przez Wydawnictwo Zysk i S-ka).

W tym roku Międzynarodowy Festiwal Kryminału odbył się po raz dwudziesty (i po raz 15 we Wrocławiu). Główną sceną festiwalowych wydarzeń była Proza, klub Wrocławskiego Domu Literatury, który przez pięć dni pękał w szwach. Wysoka frekwencja podczas spotkań i debat oraz liczna publiczność podczas transmisji online (MFK nie zrezygnował z nadawania spotkań w mediach społecznościowych) pokazują, że literatura kryminalna wciąż ma się świetnie, co więcej, każdego roku pojawiają się na kryminalnej mapie nowe nazwiska. Wystarczy wspomnieć, że spośród siedmiu osób nominowanych do Nagrody Wielkiego Kalibru aż piątka otrzymała nominację po raz pierwszy.

Galę Nagrody Wielkiego Kalibru 2023, która odbyła się w Klubokawiarni Mleczarnia w sobotni wieczór, prowadził, podobnie jak w latach ubiegłych, dyrektor festiwalu Irek Grin. Po dość odwlekanym ogłoszeniu werdyktu nagrodzony Marek Stelar nie krył wzruszenia, zwrócił się też w kierunku osób, które stawiają pierwsze kroki jako autorzy kryminałów, dodając im otuchy i zachęcając do pracy. Poza bardzo charakterystyczną statuetką Nagrody Wielkiego Kalibru, laureat otrzymał także ufundowaną przez Prezydenta Miasta Wrocławia Jacka Sutryka nagrodę pieniężną w wysokości 25 tys. zł. Wyróżnienie wręczył wiceprezydent Wrocławia Bartłomiej Ciążyński. O wyborze Marka Stelara zadecydowało jury w składzie: prof. Małgorzata Omilanowska (przewodnicząca), prof. Bernadetta Darska, prof. Anna Gemra, dr Anna Marchewka, Piotr Kofta i Grzegorz Sowula.

Tradycyjnie swoją nagrodę przyznało też jury czytelnicze. W wyniku plebiscytu odbywającego się na stronie MFK i Portalu Kryminalnego najwięcej głosów przypadło w udziale Maciejowi Siembiedzie, autorowi „Katharsis”. Poza Nagrodą Czytelników Wielkiego Kalibru laureat otrzymał okolicznościową statuetkę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 5 tys. zł (ufundowaną przez Wydawnictwo EMG). Ci którzy brali udział w Festiwalu, mogli zauważyć, że Siembieda jest jednym z najczęściej zaczepianych przez czytelników pisarzy, a jego metoda pisarska – polegająca na łączeniu prawdziwych historii z wymyślonymi – trafia w gusta czytelnicze.  

By uczcić pamięć zmarłej Janiny Paradowskiej, wieloletniej przewodniczącej Kapituły Nagrody Wielkiego Kalibru, jury po raz kolejny przyznało Nagrodę Specjalną im. Janiny Paradowskiej w postaci rocznej prenumeraty tygodnika „Polityka” (z którym jurorka była związana). Otrzymała ją w tym roku Anna Potyra za powieść „Pakt”. Ten wybór uzasadniła członkini jury Anna Marchewka, podkreślając, że Potyra to pisarka, która znakomicie łączy ważne tematy z przystępną dla czytelników formą.   

Od 2005 roku w ręce autorów, których organizatorzy Międzynarodowego Festiwalu Kryminału uznają za wybitnych przedstawicieli gatunku, trafia też Honorowa Nagroda Wielkiego Kalibru. W odróżnieniu od Nagrody Wielkiego Kalibru przyznawana jest nie za konkretną książkę, ale za całokształt twórczości. Zazwyczaj jej laureatami są autorzy zagraniczni, choć zdarzają się wyjątki (jak Joanna Chmielewska czy Zygmunt Miłoszewski). W 2023 wyróżnienie trafiło do brytyjskiej pisarki B.A. Paris, której książki w samej Polsce sprzedały się w nakładzie przekraczającym milion egzemplarzy

Tegoroczna odsłona MFK to też jedna nagrodowa nowość oraz jeden powrót. Nowością jest  Nagroda Edytorska Międzynarodowego Festiwalu Kryminału, przyznawana najlepiej zaprojektowanej książce kryminalnej. To wyróżnienie powędrowało do Wydawnictwo Marginesy za powieść „Jesień zapomnianych” Anny Kańtoch. Autorem projektu okładki i strony tytułowej książki jest Michał Pawłowski. Za skład i łamanie odpowiada manufaktura. Czasy, kiedy literatura gatunkowa, nawet ta najwyższej próby, straszyła okładkami, zdecydowanie są za nami! Wspomniany nagrodowy powrót to z kolei Nagroda Małego Kalibru.

Organizatorzy MFK przyznają ją wydawnictwom, które dokładają starań, by literaturę kryminalną promować wśród najmłodszych czytelników. Za takie w tym roku uznano Wydawnictwo Agora dla dzieci, będące młodszym krewnym, czy też linią wydawniczą, starszego Wydawnictwa Agora. Celem wydawnictwa jest odkrywanie dobrych, mądrych, pięknych i odważnych książek dla dzieci, które będą gwarantować przyjemną lekturę i rozrywkę na wysokim poziomie, rozbudzać naturalną dziecięcą ciekawość i wyobraźnię, oraz inspirować do bycia lepszym człowiekiem. Książki wydawane przez Agorę dla dzieci nie stronią od ważnych i trudnych tematów, promują pasję przyrodniczą, empatię, przyjaźń, szacunek do innych ludzi i otaczającego nas świata. I oczywiście nie brakuje w portfolio wydawnictwa pozycji kryminalnych.
Miasto Wrocław po raz piąty ufundowało również nagrodę dla uczestników Kryminalnych Warsztatów Literackich.

Laureaci 15. edycji konkursu na opowiadanie kryminalne z Wrocławiem w tle, zorganizowanego przez Miasto Wrocław i Wydawnictwo EMG, wzięli udział w warsztatach, które odbyły się podczas Międzynarodowego Festiwalu Kryminału Wrocław 2023. Oto laureaci tegorocznej edycji: Radosław Olek („Żadna sprawa”), Monika Buła („Czas na mnie”), A.S. Pilewicz („Na Kruczej”).

ip

fot. Max Pflegel/materiały prasowe