"Biały król" Györgya Dragomána

Polecamy nowość Wydawnictwa Czarne, książkę Györgya Dragomána

BIAŁY KRÓL

To piękna książka, ale i bardzo dramatyczna. Dragoman w swoim zbiorze opowiadań wykorzystuje mitologię dzieciństwa, ale w sposób ostentacyjnie antysentymentalny. Opowieść o dorastaniu w kadarowskich Węgrzech dwunastoletniego chłopca stała się pretekstem do pokazania komunistycznej opresji w jej najpaskudniejszej wersji - pozbawiania ludzi ich godności. To historia o nieobecności ojca uwięzionego w oboziepracy, o codziennym upokarzaniu przez esbecję, o przemocy akceptowanej przezupodlone społeczeństwo oraz lęku przeplatanym nadzieją. Świat Dragomana nie ma smaku magdalenki; świat Dragomana to sekretarz partii wyrzekający się swojego synaopozycjonisty, nauczyciel znęcający się nad uczniem, dyplomata bijący i gwałcący kobietę, która szuka u niego ratunku.

PRZEKŁAD ELŻBIETA CYGIELSKA
oprawa miękka, foliowana, ze skrzydełkami
stron 272
cena detaliczna 33 zł
wyd.I, 2007ISBN 978-83-7536-001-1

'Biały król' to historia dzieciństwa przegranego, którego nigdy już nie uda się odzyskać, bo poszukiwanie utraconego czasu zawsze jest skazane na klęskę. Imponujemi ten antymitografizm Dragomana, który w brawurowy sposób uniknął wszystkichpułapek pisania o dzieciństwie. Okrutna książka, ale niezwykłej urody. /Krzysztof Varga/

Druga powieść Györgya Dragomána, który ledwie przekroczył trzydziestkę, to książkaznakomita. Utwór w pełni suwerenny, choć jednocześnie wyrastający w jakiś sposób zlogiki dotychczasowej drogi twórczej autora. Jest to w dodatku lektura nie tylko dla wąskiego kręgu ludzi zajmujących się literaturą, bo jej rozmach, wdzięk i niewymuszoność sprawiają, że wykracza poza ten krąg. /István Csuhai, "Elet és Irodalom"/

Autor stworzył trzymające w napięciu, barwne, mające charakter dziennika sprawozdanie z przeżyć dziecka. Intencja, by ukazać nieludzkość komunizmu, niedeformuje tekstu. Pomimo braku dialogów, pomimo długich zdań książka porywa wartko toczącą się akcją, realistycznym przedstawieniem psychiki i środowiska; dostarcza nam rozrywki, uczy i wzrusza. W stosunku do Księgi Zagłady język Dragomána jakoprozaika jest w Białym królu dojrzalszy. Podziwiana już tam plastyczność, skupieniena detalu wzbogaciły się tutaj o zwięzłość, dając w rezultacie powieść, którą z żalem się odkłada. /György Velkey/

Radosnym wydarzeniem naszego życia literackiego w ostatnim czasie jest fakt, że co najmniej trzech prozaików wyszło spod skrzydeł Adáma Bodora: György Dragomán, SándorZsigmond Papp i Gábor Vida. Wszystkich trzech podobne cechy łączą z mistrzem, a mianowicie siedmiogrodzkie tło, odzyskana radość opowiadania, powściągliwy sposób przedstawienia brutalności i ucisku, niesłychanie dopracowany, wyrazisty styl, w końcu pewna niesamowita, mrożąca krew w żyłach rzeczowość, a zarazem wizyjność. /Csaba Báthori:, "Magyar Narancs"/

Dragoman zafundował nam węgierską wersję `Postrzyżyn`. Obdarzony hrabalowską frazą bohater prowadzi jednak czytelnika przez świat zupełnie inny niż senne miasteczko pod Pragą. `Biały król` znakomicie opisuje rzeczywistość okrutną, pełną kłamstwa i bólu. Jakiego diabła noszą w sobie ci Węgrzy? /Michał Olszewski/

--------------------------------------------------------------------------------
György Dragomán urodził się w 1973 roku w Tirgu Mures (Rumunia). W 1988 roku przeprowadził się wraz z rodziną do Szombathely (Węgry), gdzie ukończył szkołęśrednią. Absolwent filologii angielskiej uniwersytetu w Budapeszcie, obecnie piszepracę doktorską na temat powieści Samuela Becketta "Watt", a ponadto przekłada na język węgierski takich autorów jak Samuel Beckett, James Joyce, Ian McEwan, IvrineWelsh i Mickey Donnelly . Autor powieści "A pusztítás könyve" (2002) i "A fehérkirály" ("Biały król", 2005) oraz sztuki teatralnej "Nihil" (2003). Za pierwszą powieść otrzymał prestiżową nagrodę im. Sándora Bródyego za debiut prozatorski, zadrugą natomiast - nagrodę im. Tibora Déryego i Nagrodę Sándora Máraiego. Jegoksiążki są tłumaczone na niemiecki, słoweński i słowacki.

---