Camus - kobieciarz i buntownik

Albert Camus – noblista i świadek XX wieku. Od 25 listopada na polskim rynku biografia pisarza pióra Oliviera Todd’a.


Todd na ośmiuset stronach tworzy pełny obraz jednego z najwybitniejszych pisarzy ubiegłego wieku. Naczelnego buntownika literatury, który w przeciwieństwie do Sartre’a nie dał się nabrać na kłamstwa totalitaryzmu, z drugiej strony nieuleczalnego kobieciarza, którego liczne romanse doprowadziły żonę na skraj załamania nerwowego.

Wierny opis zachodzących zmian społecznych i politycznych ukazuje nastrój epoki, która ukształtowała osobowość i twórczość artysty. Oczom czytelnika ukazuje się szczegółowy świat algierskich zaułków i paryskich uliczek, zrekonstruowany na podstawie niepublikowanych dotąd listów oraz prywatnych notatek pisarza.

Jak powiedziała Joanna Guze, wieloletnia tłumaczka Camus’a, „w pamięci pozostaje przede wszystkim świat, jaki ofiarował piękny pisarz i piękny człowiek”. W przeciwieństwie do Amerykanów, których edycja była mocno okrojona, polski czytelnik dostaje pełną 800-stronicową edycję książki.

Camus widzi, jak matka, która nie umie czytać, odlicza każdy grosz. Widzi, w jakich warunkach wegetują robotnicy z Belcourt; wie również, jak wielka nędza panuje wśród Arabów. Miesięcznie zarabia korepetycjami około tysiąca franków. Litr oliwy kosztuje pięć franków, kilogram kawy trzynaście. [...] Francuska Partia Komunistyczna uważa się za partię klasy robotniczej i braterstwa. Już tylko to sprawia, że cieszy się ona poparciem społecznym. Camus, zapisując się do partii, myśli o swojej matce, gospodyni domowej, o pracującym jako bednarz wuju Etiennie, o ubogich mieszkańcach rue de Lyon. Poszukuje też w partii komunistycznej kościoła laickiego. Nieliczni, prześladowani, działający niemal nielegalnie algierscy komuniści to chrześcijanie okresu katakumb. Partia Komunistyczna występuje przeciwko wojnie, co nie znaczy, że przeciwko wszystkim wojnom bez wyjątku. Camus, wojenny sierota, podobnie jak szeregowi członkowie partii czuły jest na pacyfistyczne hasła, będące strategią działania dla przywódców partyjnych.
(fragment)

Olivier Todd, "Albert Camus. Biografia", Wydawnictwo WAB, premiera 25 listopada 2009

Emilia Wanat
(emilia.wanat@dlastudenta.pl)