Recenzje - Literatura

Kobieta w Afganistanie

2012-08-14 14:23:53

„Dobra pustynia” to wspomnienia Doroty Kozińskiej z kilkumiesięcznego pobytu w Afganistanie, gdzie wyjechała jako wolontariuszka niemieckiej organizacji pomocowej. Jako nauczycielka miała okazję zmierzyć się z bieżącymi problemami kraju i z porażającą odmiennością kulturową.

Nauczanie angielskiego w afgańskiej szkole była zadaniem trudnym tak samo jak cały pobyt. Wszystko utrudniała płeć autorki – musiała wejść w świat, w którym kobieta jest dla mężczyzny tematem tabu, a spódnica do kostek okazuje się zbyt wiele odkrywającym strojem. „Mnie nikt o nic nie pytał. Ilekroć próbowałam się wtrącić, uśmiech na  twarzy opiekuna raptownie gasł, (…) spłoszone oczy uciekały w bok, krzycząc bezgłośnie <>”.

W swoich wspomnieniach Kozińska wiele miejsce poświęca różnicom kulturowym, cały czas starając się je zrozumieć. Nie może sama poznawać obcego świata tak jak podczas innych podróży, ale musi poddać się powolnemu wprowadzeniu i pogodzić ze skandalem, jaki budzi jej płeć. Miała do wyboru spróbować narzucić ludziom swój zachodni styl bycia i optymizm, lub poczekać cierpliwie z boku i zrozumieć inność. Ostatecznie jednak pustynny kraj zagnieździł się na dobre w jej sercu, a pożegnanie z nim było bardzo wzruszające.

Historia ziem Afganistanu sięga podbojów Aleksandra Wielkiego i toczy się od tej pory barwnie i krwawo. Piętno wojny tkwi w ludziach nieprzerwanie, bo zaledwie od kilku lat panuje tam względny pokój. Dzieci urządzają sobie ze starych, radzieckich czołgów place zabaw i uczą się korzystać z broni w tym samym wieku, kiedy dzieci europejskie bawią się pistoletami na wodę. Około 60% dorosłych obywateli to analfabeci a młodzież, która dostaje szansę edukacji, szybko napotyka na podstawowe problemy takie jak brak zeszytów, ławek i tablic. Problemy i marzenia uczniów świetnie pokazują wypracowania, jakie zadaje im na lekcji wolontariuszka – „listy do ministra edukacji” są pełne goryczy i skarg, a dziewczyny opisują „dom marzeń” jako bogactwo i dominację, bez napomknięcia o rodzinie. Wspomnienie o politykach podczas zajęć kończy się bójką w klasie wśród różnorodnej etnicznie afgańskiej młodzieży.

Jeśli chodzi o pomoc, zachodnie organizacje najczęściej ograniczają się do finansowania budowy szkoły, pozostawiając w samotności problem kadr i sprzętu. Na pustyni kłopoty i bieda są wszechobecne, a życie Afgańczyków polega na wykonywaniu ich obowiązków domowych i pokornej służbie bożej. Dlatego właśnie nauka angielskiego jest dla nich przepustką do lepszego życia, daje możliwość dobrego zarobku w strukturach państwowych lub emigracji. Wykształceni ludzie są tam niezwykle potrzebni, choćby dlatego że na kilkuset mieszkańców przypada jeden lekarz, efektem czego jest wysoka liczba zgonów na choroby takie jak gruźlica i polio oraz śmierć co piątego narodzonego niemowlęcia.

Obraz Afganistanu, jaki wyłania się ze wspomnień Kozińskiej nie jest mimo to tragiczny. Pozostawia raczej dużo niedopowiedzeń, pokazany jest ostrożnie – tak, jak może go pokazać europejczyk by go nie zdeformować. Nie wszystkie panujące tam zasady i gesty nasza cywilizacja potrafi pojąć, jednak tak długo jak ludzi na ziemi łączą emocje i przyjaźń, nie będzie to konieczne. „Gorliwie probujemy przystosować się do tutejszych warunków. (…) Druga strona wychodzi nam naprzeciw – i spotykamy się często na ziemi niczyjej, gdzie nie przejawia się żadna norma. Gdzie jest pusto i kończą się słowa. A przecież najtrudniej odczytać sygnały niewerbalne: zinterpretować z jednej strony milczenie, z drugiej rozmaitość nieznanych gestów”. Pomimo to, między nauczycielką a afgańczykami kształtuje się z czasem piękna zażyłość.

Podczas lektury, wyobraźnię dodatkowo podsycają liczne fotografie. One, wraz z subtelną relacją autorki tworzą pasjonujące przedstawienie obcej kultury, która nie tylko wciąga i intryguje, ale zachęca do pogłębienia wiedzy.

Dorota Kozińska, „Dobra pustynia”, wyd. W.A.B., Warszawa 2012

Nona Stopka
(nona.stopka@dlastudenta.pl)

Słowa kluczowe: Dobra pustynia dorota kozińska recenzja ksiązka opinie
Komentarze
Redakcja dlaStudenta.pl nie ponosi odpowiedzialności za wypowiedzi Internautów opublikowane na stronach serwisu oraz zastrzega sobie prawo do redagowania, skracania bądź usuwania komentarzy zawierających treści zabronione przez prawo, uznawane za obraźliwie lub naruszające zasady współżycia społecznego.
Zobacz także
Miły dom nad jeziorem
Miły dom nad jeziorem - recenzja komiksu

Oceniamy pierwszy tom apokaliptycznego horroru.

Sierociniec janczarÃłw
Sierociniec janczarów - recenzja książki

Nowy kryminał Piotra Gajdzińskiego.

Batman
Batman: Wyjątkowo mroczna noc - recenzja

Nowe przygody Mrocznego Rycerza.

Polecamy
KsiąÅźka
Wszystko, czego ci nie mówią, gdy jesteś nastolatkiem - recenzja książki

Nowa książka Mikołaja Marceli o tym, jak wkroczyć w dorosłe życie po okresie nastoletnim.

Batman
Batman: Wyjątkowo mroczna noc - recenzja

Nowe przygody Mrocznego Rycerza.

Polecamy
Ostatnio dodane
Miły dom nad jeziorem
Miły dom nad jeziorem - recenzja komiksu

Oceniamy pierwszy tom apokaliptycznego horroru.

Sierociniec janczarÃłw
Sierociniec janczarów - recenzja książki

Nowy kryminał Piotra Gajdzińskiego.